Een eigen huis
in de Wieden
Huisje boompje beestje, eigen haard is goud waard, Oost West thuis best, allemaal gezegden die aangeven dat het hebben van een eigen plekje belangrijk is. We kopen, huren of kraken een huisje en richten dat in met spullen van IKEA of een bankje van Jan des Bouvrie, afhankelijk van onze levensstijl en ons budget. Het resultaat is een grote variatie aan woningen, van rijtjeshuizen tot kastelen. Hoe zit dat eigenlijk bij de vogels?
De variatie in nesten is enorm, te beginnen in grootte. Het grootste nest ooit gemeten is die van twee Amerikaanse zeearenden in Florida. Het nest was 2,9 meter in diameter, 6 meter diep en woog 2000 kilo. Het kleinste nest is van een kolibrie; 2 cm lang en slechts enkele grammen in gewicht.
De inrichting kan ook veel verschillen, van zacht mos bij het winterkoninkje tot gekruimelde braakballen bij de ijsvogel en geboetseerde modder bij de zwaluwen.
Meerkoeten zijn zeer creatief bij het maken van hun drijvende nest. De kunstenares Sema Bekirovic presenteerde allerlei kleurige materialen aan de meerkoeten die rond haar woonboot zwommen en maakte later foto's van de nesten. Ware kunstwerkjes waren ontstaan.
Hoe een nest gebouwd moet worden zit in de genen van elke vogel opgeslagen. Wel moeten ze wat aan hun techniek schaven. Een prachtig voorbeeld is het experiment dat men heeft uitgevoerd met twee soorten love birds. De ene soort gebruikte lange strips materiaal die ze in de bek naar het nest brachten, de andere soort gebruikte korte strips die ze tussen de veren stopten om naar het nest te vervoeren. Men kruiste deze twee soorten en de nakomelingen maakten middellange strips die ze tussen de veren stopten. Helaas bleven deze middellange strips niet tussen de veren zitten en het duurde twee jaar voordat ze een techniek hadden ontwikkeld om van deze middellange strips een nest te maken.
Niet alle vogels maken een nest, voor vele soorten is een veredeld kommetje in de grond voldoende. De kievit is al tevreden met een kuiltje in een akker en de slechtvalk maakt gebruik van grindbakken die men op flatgebouwen plaatst.
Soms moeten vogels roeien met de riemen die ze hebben. Kees Moeliker beschrijft in zijn boek "De eendenman" dat op het terrein van de Esso Raffinaderij een duif moeilijk aan natuurlijk nestmateriaal kon komen en daarom gebruik maakte van ijzerdraad.
Niet iedere vogel heeft behoefte aan een eigen plek. De koekoek is niet van plan om te klussen en legt haar ei gewoon bij een ander in het nest. Menige man zal hier wel eens stiekem van dromen; geen gezeur over het behang, geen hypotheek en geen schreeuwende pubers.
# Koekoeknest
Mijn kinderen interesseren me echt voor geen fluit
Want wat heb ik aan zo’n puistige koekoekspruit
Toch doe ik alsof
Ook als ik bijna ontplof
Want zij zoeken ten slotte mijn verpleegtehuis uit
Toean tjebok